Demokrasi Adası Gezilecek Yerler

Demokrasi Adası Gezilecek Yerler hakkında bilgi vermeden önce Demokrasi Adası ve Özgürlükler Adası’na nasıl gidilir, Özgürlükler Adası’nın eski adı nedir, Demokrasi Adası nerededir, Demokrasi Adası ve Özgürlükler Adası adını nereden alır, Demokrasi Adası Otel ve Konaklama, Demokrasi Adası vapur bilgilerini paylaşacağım.

Demokrasi Adası diye bilinen adanın eski adı Yassı adadır. İstanbul çevresinde yer alan adanın adı yanında ki Sivri ada ile beraber anılan ada Yassı Ada olarak bilinmekte. Diğer yanında Burgaz ada vardır. Ada genel olarak düz bir alana yayılmakla beraber kıyıları diktir.

Ada düzenli olarak keyif süreceğiniz bir yapıda değil. Acaba festivaller olabilir veya ziyaretçilerin tekrar tekrar gitmesine sebep olacak spor ve etkinlikler yapılabilir mi diye bir soru aklıma geliyor. Evet. Ama bu durumda adaya bir kez gittikten sonra tekrar uğrama isteğiniz olmayacaktır. Lakin, burayı Büyük, Heybeli ve Burgaz Ada ile kıyaslamak mantıklı olmaz. Bunların dışında asıl sorun şu ki bu adada hüzün var. Bu adada adaletsizlik var. Bu nedenle maalesef böyle bir etkinlik için uygun düşmez. Uzun yıllar boş kalması da bu psikolojik nedenlere bağlanmaktadır.

Yassı Ada

İnşaatın başlamasıyla tartışmalar da başladı ve zaman içinde artarak devam etti. 2010’lu yıllarında başında dalış için bu adaya gittiğimizde bizlere ilginç gelmişti. Terk edilmiş bir adayla baş başa kaldım. Hatta dalışı beklerken içerilere daldık. Eskiden eğitim için kullanılan odaları gezdik. Bu durum biraz ürkütücüydü. Sonrasında adada yoğun bir yıkım süreci başladı. Öncelikle tüm yeşil alanlar yok oldu. İlk adımda her yer beton halini aldı. Şu anda tekrar yeşil. Fakat binaların boş olduğunu (müze için geniş olduğunu) söylemek yanlış olmaz. Otel var. Bununla beraber otelde kalan yok. Lokasyonda kongre merkezi var. Ama buraya insan çekmek mümkün değil. Adada büyük bir cami var. Fakat cemaati yok.

Genel olarak bu işlerin maliyeti ve sonucu halk için önemlidir. Şu anda yeşil dedik ama fotoğraflardan da görüleceği gibi büyük bir ağaç kesimi oldu. Şimdinin yeşili çimden gelir. Önceki yıllar adada bol bol ağaç vardı. Mevcut durumda beton oranı fazladır. 40 bin yeni ağaç dikildiği iletiliyor. Zamanla tekrar eski haline ulaşabilirse çok güzel olur. Adanın eni 185 m boyu 740 metredir.

Eylül 2018 tarihli Hürriyet kaynaklı bir yazıda maliyetin 500 milyon liraya mal olduğu yazar. Aslında döviz cinsinden hesaplamak daha iyi fikir verir. Şöyle ki o günlerde 1 dolar 6.15 TL civarındadır. Örneğin maliyet düşük olsaydı müze hakkında da farklı bir düşüncemiz olacağına eminim.

Adnan Menderes Dönemi:

Kesinlikle idam hakkında söylenecek bir söz yok. Her şey bir yana idamın neresinden bakarsanız bakın savunulacak bir yanı yok. 1950-1960 arası seçilerek Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı yapmış Adnan Menderes darbe sonunda adada yargılandı ve İmralı’da asıldı. Zaten Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’a yine daha önce asım kararı veren TC, 30 yıl sonra itibar iadesi yapmaya karar vermiştir. Yani yapılan hata zaman içerisinde aslında kabul edildi.

Menderes, Kurtuluş savaşına katılmış ve sonrasında İstiklal Madalyası almış bir siyaset insanıdır. Serbest Cumhuriyet Fıkrası ile başlayan siyaset hayatı, 1931 Yılında Cumhuriyet Halk Partisi’nden Aydın milletvekili seçilmesiyle devam etti. 1945 yılında devletleştirme faaliyetlerine karşı çıktığı için İnönü döneminde partiden ihracı gerçekleşti. 1960 darbesinden sonra 9 ay 24 gün davalar sonucunda idam edilerek dünyaya veda etti.

Dönem Boyunca Yaşananlar:

• 1951 yılından BM ile beraber Kore’ye asker gönderdi. Yani bu Batı tarafının seçildiğini gösterir.
• 1952 Yılında Türkiye Nato üyesi oldu. Bu demek ki ABD tarafı ve batıya yaklaştık.
• 1953 yılında Halk evleri ve Köy Enstitüleri kapandı.
• Yabancılara petrol arama/çıkarma izni çıktı. Bununla beraber yabancı sermayeye teşvik yasası çıktı. Sonrasında tarımda makineleşme arttı. Devamında Marshall Planı ile sanayi tesisleri kuruldu. Dahası 1954 yılında Türkiye Vakıflar Bankası açıldı. Sonuç olarak Gayri safi millî hasılası yılda ortalama %9 oranında büyüdü.
• 1955 yılında ülkemizde kötü izler bırakacak 6-7 Eylül olayları yaşandı.
• 1957 seçimlerinden sonra İstanbul’da hala çok tartışılan imar çalışmaları başladı. Barbaros Bulvarı, Büyükdere Caddesi, Vatan Caddesi, Millet Caddesi ve E-5 otoyolu) yollarını açıldı. Bunun kontrolsüz nüfus artışına sebep olduğu söylenir. Sonrasında İstanbul asla eskisi gibi olmadı.
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesini ve İmam Hatipler açıldı. Cumhuriyetin ilk yıllarında açılan traktör ve basma fabrikaları özelleşti veya kapandı. Buna karşın Uçak ve uçak motoru fabrikaları, Eskişehir tank fabrikası ve Kırıkkale silah fabrikasıysa kapandı.
• Türkiye Cezayir’in bağımsızlığı konusunda çekimser oy kullandı. Bu şu demek ki taraf olduk.

Dönem içerisinde müzede de detaylarını göreceğiniz uçak kazası yaşanmıştır. 1959 yılında THY yollarına ait uçakla Londra’ya giden uçak Londra civarında düşmüştür. Maalesef bu kazada 14 kişi hayatını kaybetti. Sonrasında Adnan Menderes’i çiftçi bir çift kurtardı ve hastaneye sevki sağlanmıştır.

Adnan Menderes’in İdamı:

1960 sonrası darbede tutuklanan Menderes 1961 yılında asılıyor. Müzeyi gezerken çektiği acıları hissediyorsunuz. Bir odada sürekli nöbet tutan askerle beraber kendi deyimiyle akli melekelerini yitirecek hale geldi. İdamından kısa süre önce intihar girişiminde bulundu. Sonrasında iyileştirilip idama hazır hale geldi. Özetle, bir gün sonra öldürülecek kişiyi tedavi ederek idama hazırlandı. Buna karşın İsmet İnönü ve Alparslan Türkeş gibi dönem liderleri duruma tepki verse de sonuç değişmedi. Bu durum askeriye ile halk arasında düzelmez yaralara yol açtı.

Kendisine şu suçlamalar itham edilmiştir:

6-7 Eylül olaylarından haberdar olmak. Ama müdahale etmemek.

İstanbul’da bulvar açmak için bir çok vatandaşın evinin haksız istimlak edilmesi

Örtülü ödenek harcamaları

Yargı bağımsızlığına müdahale

Adaya girişte salonda gösterimi yapılan belgeselde bir suçlamada çoğunun ölümüyle alakalıdır. İlk olarak sevgilisi olan opera sanatçısı evli Ayhan Aydan’dan olan bebeği Zeynep Kamil Hastanesinde doğum yapan doktora öldürttüğü iddia edildi. Bu davadan beraat etti.

Özgürlükler Adası Tarihi

Roma Dönemi ve Osmanlı Dönemiyle Beraber Cumhuriyet Yılları

Yassı Ada 4.yy’dan itibaren Doğu Roma için sürgün yeri olarak kullanılmıştır. Adada 9yy’da manastır kurulmuştur. İlerleyen yıllarda da zindan olarak kullanılmıştır. Yassı Ada’da halen zindan kalıntıları duruyor. İlk olarak 12yy’da Latinler, ikinci olarak 15yy.’da Rusların istilasına uğramıştır. Buna rağmen Osmanlı döneminde adayla ilgilenen pek yok. Ada uzun yıllar yani Bulwer 1850’lerde Sultan Abdülmecit’in de onayıyla adayı almıştır. Şato hala duruyor. Ada en sonunda 1947 yılında  Deniz Kuvvetleri tarafından satın alındı.

Yassı Ada Dönemi ve İdamlar

27 Mayıs 1960 Darbesi’nden sonra burada kurulan mahkemelerde Demokrat Partililer yargılanmıştır. Yargılama sonunda  Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu İmralı’ya sevk edilerek idam edilmiştir. Deniz Kuvvetleri adayı bıraktıktan sonra 1993’te İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi adayı kullanmıştır. Fakat böyle bir adaya ulaşım zor ve masraflar çok olduğu için ada tekrar terk ediliyor. Bunlardan sonra 1995 yılından sonraysa artık sadece dalış okulları adayı ziyaret etti. Ben de bir ziyaretimde çektiğim fotoğrafları yazıya ekliyorum.

Müze Dönemi

Ada darbenin 60. yılında müze halini almıştır.

Demokrasi Adası Gezilecek Yerler Hakkında

• Menderes Müzesi
• Adnan Menderes Kongre Merkezi
• Katre Island Hotel
• Fatin Rüştü Zorlu Cami
• Demokrasi Feneri
• 27 Mayıs Müzesi
• Açık Hava Sergisi
• Geriye Kalanlar
• Ulaşamayan Mektuplar Anıtı
• Adaletin Körlüğü
• Demokrasi ve Özgürlükler Müzesi
• Kütüphane
• Bizans Zindanları
• Bulwer Şatosu

A.Menderes Müzesi: Adnan Menderesin hayatında önemli noktalar anlatılıyor. Menderes’in siyasete girişi, uçak kazası ve kaldığı koğuş gösteriliyor.

Adnan Menderes Kongre Merkezi: Gittiğimizde boştu. Zaten kongre merkezine giriş yapılamıyor. Merkez 592 kişi kapasiteye sahiptir.

Katre Island Hotel: Otelin yakın zamanda (2022) el değiştireceği söyleniyor. Fener bakan restoranı ve spa merkezi var. İsterseniz kalabilirsiniz. Otel 123 odalıdır. Restoran Menü

Fatin Rüştü Zorlu Cami: Adada yer alan cami 2020 yılında ibadete açılmıştır. 60 darbesi sonuna İmralı’da idam edilen dönemin başbakanın adını taşır.

Demokrasi Adası Gezisi

Demokrasi Feneri: Otelin karşısında Kaşık adasına doğru bakan tarafta yer alır. Restoran manzarası fenere karşıdır. 24 metre yüksekliğindedir.

27 Mayıs Müzesi: Girişte Adnan Menderes’in yargılama sürecini anlatan videonun izlendiği yargılamanın yapıldığı Hasan Polatkan Spor Salonu bugün müzedir. 60 darbesi sonuna İmralı’da idam edilen dönemin maliye bakanının adını taşır.

Açık Hava Sergisi: Adalet yazısının farklı dillerde yazılmasıyla oluşan merdivenler.

Geriye Kalanlar: Kafenin devamında adada yargılanan insanların geride bıraktıklarını temsil eder.

Ulaşamayan Mektuplar Anıtı: Adnan Menderes ve eşi Berrin Menderes’in birbirine yazdığı fakat sansür nedeniyle okuyamadıkları mektuplardan yapılan eser.

Adaletin Körlüğü

Demokrasi ve Özgürlükler Müzesi: Ülkemizde günümüze kadar yaşanmış demokrasi darbeleri bu alanda canlandırılmış. Bu müzede Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamı, yaşadığımız darbeler, 15 Temmuz Darbe Girişimi gibi yaşadığımız çok sayıda üzücü olay hatırlatılıyor. Bazı yıllarda o kadar üzücü olaylar üst üste gelmiş ki insan yaşadığı dönem içerisinde bunları maalesef “normal” olarak nitelendiriyor.

Kütüphane: Henry Bulwer tarafından yapılan adanın en tepesindeki yapı şu anda kütüphanedir.

Bizans Zindanları: 10yy’da Bizans döneminden kalan zindanlardır.

Bulwer Şatosu: 19.yy’da adayı satın alan emekli İngiliz Büyükelçi Sir Henry Bulwer inşa edilen şatodur.

Demokrasi Adası Gezilecek Yerler

Yassı Ada Ulaşım ve Konaklama

Ulaşım eğer özel tekneniz yoksa sadece pazar günleri kalkan IDO seferleriyle sağlanır. Konaklamak için tek yer Katre Island otel. Konaklama aşağı yukarı günlük 100 avrodan başlamaktadır. Öte yandan şunu da iletebilirim ki burada kalmanın tek amacı ancak insandan kaçmak olur.

Adada bir gün sizi mutlu edecektir. Dahası, bahar aylarında yürüyüş yapmak ister ve tenha bir ortam arıyorsanız bu ada tam size göredir. İkinci kez gitmenize gerek bir sebep yaratmak güç. Adada geçireceğiniz 5 saat yemek ve gezi için yeterlidir. Burada bir gün daha kalsam yapacak bir şey bulamazdım. Adaya vardığınızda spor salonunda kısa bir belgesel var. Kısa olduğu için anlamakta güçlük çektiğiniz noktalar oluyor. Bu nedenle konuyu mutlaka önceden farklı kalemlerin yazılarından araştırın ki video anlatımı sizler için net olsun. Aslında bu konuda hakkında suçlu, haklı, haksız yorumunda bulunmanın gezginin ilk konusu olduğunu söylemem. Ne olursa olsun “idam” çok üzücü ve kabul edilemez. Bunun dışında ayrıca orduların ülkeleri yönetmesi düşünülemez.

Demokrasi Adası Hakkında Diğer Bilgiler

Bu adaya sadece pazar günleri Kadıköy’den sefer var. Bu nedenle yolculuğunuz öncesinde mutlaka Kadıköy Gezilecek Yerler yazımıza göz atın!

Demokrasi ve Özgürlükler Adası Bilet