Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk
Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk
Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk sırasında yaşadıklarımızı sizlerle paylaşıyoruz.
Doğu Ekspresi Treni ile Kars’a Yolculuk
Trenle seyahat etmek hep ilgimi çekmiştir. Gezimanya’da gördüğüm 7 tren yolu önerisi ve Gabriel Garcia Marquez’in Doğu Avrupa’da Yolculuk isimli kitabı da heyecanımı doruğa taşıdı. Çünkü alt yapımda Kutup Ekspresi filminin muhteşem sahneleri ve Agatha Cristie’nin Doğu Ekspresi Cinayeti ile kavrulmuş tren fobim ve hobim de vardı. Aslında hayalim Sibirya Ekspresi veya Şark Ekspresiydi. Yıllar geçti ama tüm bunlar aklımın bir yerinde kaldı. Sonrasında Orhan Pamuk’un ilk ve tek siyasi kitabı Kar’ı da okuyunca kafamda ayrı bir rota çizdim. Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk yapmaya karar verdik.
-
Türkiye’nin en heyecan verici tren rotası neresidir?
Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk
-
Doğu Ekspresi Nereye Gider? Doğu Ekspresi Treninin ara durakları neresidir?
Son durak Kars, Kırıkkale – Kayseri – Sivas – Erzincan – Erzurum
- Kars denince aklıma ne geliyor?
Kars kaşarı, kaz eti ve askerliğinin Kars’ta yapan arkadaşımın “Askerliğini nerede yaptın?” sorusuna her seferinde üşenmeden Kars Vegas cevabını vermesi.
-
Bunların dışında Kars denince aklına başka bir şey gelmiyor mu?
Orhan Pamuk Kar
Orhan Pamuk’un Kar kitabı geliyor. Siyasi içerikli olduğu için derin mevzulara girmeye gerek yok. Gezginin ilk işi siyaset olmaz. Romanı okudum. Kars’da yer alan Rus yapılarını merak ettim. Moskova, Kharkiv ve Kiev seyahatlerimde bu etkiyi hep görmüştüm. Geniş meydanlar,dev yapılar ve eski taş binalar…
Kars Kaşarı, Kars Gravyer Peyniri, Kaz Eti tabi bunlar şehrin her şeyidir.
Doğu Ekspresi ile Treni İle Kars’a Yolculuk
Ek olarak şunu da ileteyim ki İz Tv’de Afrika’da trenle yolculuk hakkında bir belgesel izlemiştim. Bunlar hep beni yolculuğa çekti. Kışı ve karı bekledim. Çünkü donmuş Çıldır gölünde Alaska usulü balık tutanları görmek ve karlı Kars sokaklarında yürümek şehrin gerçeklerindendir. Okuyanlar hemen Kar romanını anımsar. Karlı bir günde dışarıyla iletişim kopmuştu…
Doğu Ekspresi ile Ne Zaman Yola Çıkılır?
Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk için en iyi zaman karlı kış aylarıdır. Bu karda kışta tatil olur mu diyenlere bir kez daha tatilin ne olduğunu hatırlatmak isterim. Amacım farklı kültürlerle tanışmak. Antalya’ya bu sıcakta gidilir mi diyor musunuz? Çeşme tatilini kışa erteleyen veya Uludağ’a baharda gideyim diyen var mı? Bu mantıkla Moskova’ya da -20 derecede gitmiştim.
Doğu Ekspresi Biletleri Nereden Alınır?
Doğu Ekspresi ile Kars’a Yolculuk biletlerine TCDD resmi sitesinden alım yapabilir veya Sirkeci Garı gibi ana garlardan işlem yapabilirsiniz.
Doğu Ekspresi TCDD Tren Biletleri ve Tren Bilet Tipleri
3 tür bilet var.
2+1 Pulman: Görüldüğü gibi normal koltuklardır.
Örtülü Kuşetli: Koltuklar yatağa dönüşüyor. Size bir de örtü veriyorlar. Ama kendiniz seriyorsunuz.
Yataklı Vagon : Size ait bir oda gibi düşünebilirsiniz.
Doğu Ekspresi Kaç Saatte Kars’a varıyor?
25 saat (Tabi rötar olmazsa)
Doğu Ekspresi Kalkış Saatleri
Tren her gün 18:00’de Ankara Tren Garından sabah 08:00’de ise Kars’tan kalkmaktadır.
https://www.instagram.com/p/BdIUsbzhvdK/?taken-by=tatiliyet
Doğu Ekspresi Yolculuğu Öncesi Yanınıza Almanız Gerekenler
Odada 2 priz var. Fakat birine buzdolabı bağlı olduğu için çoklu priz almanız faydalı olur. Soğuktan yana bir problem yok. Odalar klimalı istediğiniz kadar ısıtabilirsiniz. Vagonların bir ucunda alaturka bir tarafında alafranga WC yer alıyor. Trende tuvalet biraz kabus oluyor. Ama yol 25 saat olduğu için kaçış yok.
Doğu Ekspresi Tren Yemekleri
Trenin yemekleri basit atıştırmalıklar. Bu nedenle yanınıza almak istediğiniz şeyler size kalmış. Alkol satılmadığı için alkol getiren kişi sayısı oldukça fazlaydı. Yemekli vagona yürümeye üşenenler de kahve veya Türk kahvesi için elektrikli cezve getirmişlerdi ki gerçekten mantıklı. Sık sık sıcak şeyler içen biriyseniz pijama ve terliklerle vagon değiştirmek üşendirici oluyor.
Yemek konusuna bir ek olarak şunu söyleyebilirim ki Erzurum’a gelmeden Cağ Kebabı sipariş edebilirsiniz. Biz Çınar isimli yerden Erzurum Şehir Stadı’nı görünce söyledik. Sıcacık ve gayet lezzetli dönerlerimiz zamanında durakta oldu. Çınar Çağ Kebap 442 243 44 74
Bonus:
Ankara Tren Garı ile Anıtkabir arası yürüyerek sadece 10 dakikadır. Arada bekleme süreniz varsa uğramayı unutmayın.
Kars Gezilecek Yerler / Kars Görülecek Yerler / Kars Gezisi
Gezi kısmını 4’e ayırıyorum
- Kars Merkez (Tarihi Rus Yapıları ve Kars Kalesi)
- Çıldır Gölü
- Ani Harabeleri
- Sarıkamış
1-Kars Merkez
Kars Merkez Orhan Pamuk’un kar kitabına da konu olmuştur. Yazarı sevmeyebilirsiniz. Orhan Pamuk Kar için ilk ve tek siyasi kitabım der. Gerçekten de bu kitabı yazmak için uygun bir yere benziyor. Ermeni,Kafkas,Türk ve Rus kökenliler hep birlikte yaşıyor. Kitapta anlatıldığı gibi geniş caddeler birbirini paralel kesiyor. Kaybolmanız imkansız.Defterdar sokakta çok sayıda enteresan bina var. Kiliseler hala varlığını gösterir veya şu anda Cami olan Fethiye Cami gibi mimarisiyle dikkat çeker. Eseri kiliseden ayıran tek öge minaresidir.
Kars Kalesi’ne giriş ücretsizdir. Şehri tamamen görebilen bir konumdadır. Üzerinde bir kafe var. Fotoğraf çekmek için şehrin en güzel noktalarındadır. Kalenin aşağısında Havariler Kilisesi bulunur. Tavanında 12 havari bulunduğu için bu ismi almıştır. Kaleden şehri izlerken ilk olarak muhteşem mimariye sahip konservatuvarı gördük. Nehir manzaralı tarihi yapıyı görünce tekrardan okumaya karar verdim. Okul işi bir yana şehre bakarken bir yerli “Ucube de şuradaydı da yıktılar dedi.” Ama ucubeyi tepki için söylemedi. Geçekten haberlere ucube diye çıktığı için adı öyle kalmış.
İnsanlık Anıtı
Türk-Ermeni dostluğunu anlatan Mehmet Aksoy’un eseri İnsanlık Anıtı için dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ucube demişti. Sonra da heykel yıkıldı. 2015 seçimlerinde şehirde AKP ve HDP neredeyse aynı oyu almıştır. Tabi ilçeler arası çok büyük fark vardır. Örneğin Digor’da HDP %86 oy almışken Sarıkamış’da AKP %56 oy almıştır. Bölgede ki dengeleri anlamak için önemli bir veri olsa da neyse ki siyaset bizim işimiz değildir. Kars’ın ilçeleri;
- Akyaka
- Arpaçay
- Digor
- Kağızman
- Kars Merkez
- Sarıkamış
- Selim Suzu
Kars Ulaşım
Şehre ulaşımın en iyi yolu giderken Doğu Ekspresi ve dönerken uçak iledir:) Pegasus ve Anadolu Jet Kars’a her gün uçmaktadır.
Haritada görüldüğü gibi gar ile başlayan şehir merkezi kale ile son buluyor diyebilirim. Bu alan yürüyerek 20-30 dakika sürüyor. Taksi de 15-20 tl’ye otelinize bırakıyor. Havalimanı da yakında . Uçak bileti bayileri bulunuyor. Bu acentalara danışın. 5 tl ücrete havalimanına araç bulunuyor. (2017 Aralık) Ani ve Çıldır turu yapmak için taksi veya araç kiralamaktan başka yol yok. Buzlu yollarda araba kullanmak zor olduğu için taksi en iyisidir. Bu iki rota için taksiler 250-300 tl istiyor. 4 kişi olursanız fiyat yüksek sayılmaz. Taksici tüm gün sizle bekliyor ve bölgeler arası km çok fazladır.
Akşam saatlerinde de yürümek oldukça güvenlidir. Sadece sahipsiz köpekler korkutuyor. Şehirde hava temiz ve sadece 85 bin kişi yaşıyor. Tabi ek olarak da 13-14 bin civarı öğrenci olduğu söyleniyor. Bu da şehri biraz daha hareketli yapıyor.
Kars Kaşarı / Kars Gravyer Nereden Alınır
Peynir alabileceğiniz çok yer var. Ben Latifoğlu’ndan aldım. İyi çıktı. Faik Bey Caddesi’nde sinemanın yanında yer alıyor. Gravyer 50 tl ki bir çok yerde 60-65 tl arası değişiyor. Kars kaşarı ise 30 tl. Siz yine de tatmadan almayın!
Kars Konaklama
Ana caddede çok sayıda otel. Konak otel lokasyon olarak ve temizlik olarak fiyat denge açısından mükemmel.
Kafkasya Otel: Yer olarak neredeyse Konak otel ile aynı. Temiz gözüküyor. Konak ve Kafkasya otel tren istasyonuna yakındır. Yine de taksi ile gidecekseniz 10 tl. Ayrıca havalimanına giden araçlar da önünden kalkıyor.
Kar’s Otel: Ana caddede değil ama dış görünüşü şık. Ücreti biraz daha pahalı.
Katarina Sarayı: Binayı resimlerden gördüm. Muhteşem bir yapı. Bu mimariye rağmen fiyatları normal. Cheltikov ile Konak Otel arası ücretlerde hizmet veriyor. Ama bir akşam tarihi yapıya bakmaya gidelim dedik ki köpekler kovaladığı için korkudan geri döndük! Merkezden çok uzaktadır.
Kars-ı Şirin: Lokasyon iyi ve şık bir girişi var.
Kars Cheltikov Otel: Kitaba konu olduğu ve tarihi bir binaya sahip olduğu için popüler. Ama fiyat saçma derecede pahalıdır. Önünde fotoğraf çektirmek bedava!
Kars Yemek
Kaz eti olmazsa olmaz… Etsiz ama soğanlı mantı “Hangel”e bayıldık. Piti yani kuzu incik efsane! Erişte aşı leziz. Özetle yemeklere laf edilmez. Üzerine de şerbet iyi gider. Sonra da un helvası veya gafil konak tatlısı. Peki bunları nerede yiyeceksiniz?
Ya Kazevi ya Hanımeli. İkisinde de hafta sonu canlı müzik var. Müzik dediğim saz ellerde atışma var. Çok keyifli. Yemekler ikisinde de iyi ki Hanımeli bize daha keyifli geldi. Kazevi de taş yapısıyla dikkat çekiyor ama bir 10 dakika yürümeniz gerekir. Bir gece Hanımeli ve Defterdar sokak gezisi diğer gece Kazevi, Cheltikov Otel Gezisi ve Katarina Sarayından direk otelinize dönüş.
2-Çıldır Gölü
Çıldır Gölü denince blog yazılarında sadece Atalay Abi’nin yerini duyarsınız. Ama başka yerler de var. Göl zaten çok büyük. Van Gölü’nden sonra Türkiye’nin en büyük 2. gölüdür. Deniz seviyesinden neredeyse 2000 metre yüksekte olan göl her zaman Kars ilinden daha soğuktur. Kars ve Ardahan’dan geçen bu tatlı su gölüne araba ile 1 saat gibi sürede gittik.
Çıldır Gölü Gezisi
Kars merkezde kar olmamasına rağmen kar fırtınası ve donmuş yollar içinde bölgeye vardık. Artık alkol servisi yapılmıyor. Meşhur sarı sazan ise çok lezzetlidir. Fakat pahalı olduğunu itiraf etmem lazım. Kola 5 tl devamını siz hesap edin artık. Kola, balık ve salataya toplamda 35 tl ödedik. 2017 Aralık ayının sonlarında gölün sadece ilk 5 metresi donmuştu. Yerel halk yeni açılan barajların iklimi değiştirdiğini iddia ediyor. Normalde bu dönemler 1 metre kar ve donmuş bir göl olması lazımmış. Bırakın kızaklarla gezmeyi araba ile karşı köye geçtiklerini söylüyorlar. Bizim gibi İstanbul çocukları için hala korkutucu olsa da Çıldır halkı için donmuş göl oldukça güvenlidir.
Iğdır Göl Gezisi
Gölde yazın da yelken yarışları yapılıyor. Göl yaklaşık 40 m derinlikte 123 km uzunluğundadır. Kış aylarına geri dönersek aslında kar tutmuş ovaya benzeyen bir coğrafyadan daha farklı bir görüntü görmeyeceksiniz. Tabi göldeki buzları kırıp Eskimo usulü balık avlayan yoksa!
3-Ani Harabeleri
Ani denince aklıma sadece bir kilise gelirdi. Meğersem 2 saate sığmayacak kadar büyük bir alana yayılı surlarla çevrili bir ören yeriymiş. Müze kart geçerlidir. Müze kartınız yoksa kapıda tek girişlik bilet de alabilirsiniz. Rehber yok. Ama güvenlik görevlisi 50 tl ücrete 2 saatlik tur ile detayları aktardı. 10 kişi civarı bir gurup halinde gelmiştik. Tur sonunda herkes 3-5 gönlünden koptuğunda bir şeyler verdi. Elinizde alanı açıklayan bir kitapçık da yoksa alanı gezerken bir şey anlamazsınız. bu nedenle rehber iyi tercih oldu.
Taksi ile uzun ve soğuk yolculukla beraber Ermenistan sınırına iyice yakın hatta zaman Ağrı Dağını gördüğümüz yollar sonunda Ocaklı köyüne vardık. Türkiye ile Ermenistan’ı ayıran Arpaçay’ı vadisinden önce yüksek surlar bizi selamladı.
Antik İpek Yolu üzerinde yer alan Ani Harabelerinde yer alan eserler:
- Ani Surları : 4,5 km ve 7 kapıdan oluşur.
- Fethiye Cami / Ani Katedrali: Eser 1000 li yıllarda katedral olarak yapılmış. Fakat Selçuklu Sultanı Alparslan’ın bölgeyi fethiyle camiye dönüştürülmüştür.
- Keçel Kilise: Neredeyse tamamen oval olan bu yapının şu anda yarısını görmek mümkün.
- Kral Gagik Kilisesi: Harabe halindedir.
- Poladoğlu Kilisesi: Ani dendiğinde aklıma gelen yapı
- Tigran Honenst Kilisesi: Vadi manzarası ile konumlanmış. Bol bol fotoğraf çekeceksiniz.
- Gregoryan Kilisesi
2 saatlik turda yakınına gidemediğimiz uzaktan uzaktan sevdiğimiz eserler:
Meryem Ana Kilisesi-Kalesi: İşte burası 2 saatlik turda dahi uzaktan göreceğiniz yerler. Vadinin en güzel manzaralı yerine konumlanmış. Uzaktan el salladık ve yola devam ettik.
- Minuchir Cami: Ören yerinin Selçuklu eserlerindedir. Minaresinden tanırsınız.
- Selçuklu Kervansarayı
- Abu’l Muammaran Cami
- Selçuklu Sarayı
- Türk Hamam
- İpek Yolu Köprüsü
- Citadel: İç surlar ve tepe
- Bostanlar Mağarası: Döneminde cüzamlıların yaşadığı mağaralar.
- Dönemde develerle ticaret yapılan Urartu,Moğol,Selçuklu,Ermeni ve Osmanlı hakimiyeti görmüş bu bölge bugün harabeden ibaret.
4-Sarıkamış
Sarıkamış’a gidemedim. Ama Doğu Ekspresi ile direkt olarak Sarıkamış’da inmeniz mümkün. Şehir yıllardır Sarıkamış ile ayakta duruyor. Aralık ayında kar yağmadığına üzülen Kars merkez halkına “Neden üzülüyorsunuz ne güzel insanlar alışverişe geliyor.” dediğimde Sarıkamış için karın şart olduğunu iletiyorlar. Halbuki Kars merkezden bir hayli uzak mesafededir.
Sarıkamış Gezi Dönemi
Sarıkamış şehitlerinin anıldığı Ocak ayında oteller doluyor. Yaşanan olay çok üzücü. İnsanlarımız bunu unutmamak için her sene buraya akın ediyor. Prof Dr. Bingür Sönmez ilk yıllar 15-20 binlerde olan sayının 90 bine ulaştığını iletiyor ki bu şehrin nüfusuna eşit. Bu sayı İstanbul için azdır. Turist açışından bir şey ifade etmez. Bu kadar insan İstanbul’da Olimpiyat Stadı’nda maça dahi gelmiştir. Beşiktaş-Galatasaray maçına ait 76 bin kişilik biletli seyirci rekoru var ki buna polis ve çalışanları da eklerseniz sayı artar. Düşünün bütün Kars nüfusu bir statta toplanmış.
Doğu Ekspresi de Sarıkamış’da yer alan kayak turizmi de şehir için büyük önem taşımaktadır. Bir gün daha olsaydı buraya uğramam mümkün olurdu. Kayakla aram yoktur. Umarım bir gün şehitlerimizi anma adına Sarıkamış’da yürümek nasip olur.